Zdarza się, chociaż niezwykle rzadko, iż małżonek, który przychodzi do mojej kancelarii i myśli o rozstaniu nie jest do końca przekonany co do swojej decyzji o zakończeniu małżeństwa. Wówczas zasadnym jest zastanowienie się nad separacją.
Separacja to dobre rozwiązanie dla par, które muszą ułożyć sobie pewne sprawy lub naprawić to co w związku nie wyszło. Rozdzielenie w separacji daje właśnie na to czas. Mam tu na myśli instytucję separacji prawnej orzekanej wyrokiem sądowym, a nie separacji faktycznej, kiedy małżonkowie po prostu nie mieszkają razem i każdy prowadzi własne życie. Często separacja faktyczna, poprzedza separację prawną.
Separacja może być orzeczona na wspólny wniosek małżonków albo na żądanie jednego z nich. Gdy separacja orzekana jest na wspólny wniosek małżonków sąd nigdy nie orzeka o winie stron. Na wniosek jednego z małżonków sąd orzekając separację może orzec również o winie jednego z małżonków jak
i o winie obojga.
By uzyskać separację sądową, tak jak i przy rozwodzie, należy udowodnić zupełny rozkład małżeństwa czyli ustanie trzech więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej. Nie trzeba natomiast udowadniać, iż rozkład małżeństwa jest trwały (przy rozwodzie niezbędne). W wielu postanowieniach separacja przypomina rozwód. Sąd orzekając separację zobowiązany jest uregulować zasady sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z małoletnimi dziećmi, alimentów, reguły korzystania ze wspólnego mieszkania.
Czym zatem różni się separacja od rozwodu?
Rozwód jak powszechnie wiadomo kończy definitywnie małżeństwo. Powrót do stanu sprzed orzeczenia rozwodu jest możliwy tylko i wyłącznie wówczas gdy rozwiedzeni małżonkowie postanowią ponownie zawrzeć związek małżeński. Jednak co do zasady orzeczenie rozwodu otwiera drogę do zawarcia nowego związku małżeńskiego i ułożenia sobie życia z kimś innym.
Podstawowa różnica pomiędzy rozwodem, a separacją, jest taka, iż separacja nie skutkuje rozwiązaniem małżeństwa, a ponadto daje możliwość powrotu do małżeństwa. Potrzebny jest jedynie zgodny wniosek małżonków składany do Sądu o zniesienie separacji. Wówczas dochodzi do przywrócenia ich małżeństwa.
Pamiętać jednak należy, iż separacja to nie jest chwilowe zawieszenie małżeństwa, gdyż pociąga ona określone skutki prawne.
W okresie separacji nie można zawrzeć nowego związku małżeńskiego. Separacja nie znosi obowiązku wzajemnej pomocy między małżonkami o ile wymagają tego względy słuszności (wsparcie duchowe, pomoc materialna). Ponadto w okresie separacji nie można powrócić do poprzedniego nazwiska.
Separacja pozbawia prawa do dziedziczenia po małżonku pozostającym w separacji oraz prawa do zachowku (ale można dziedziczyć po małżonku na podstawie sporządzonego przez niego testamentu). Co najważniejsze orzeczenie separacji skutkuje tak jak rozwód powstaniem rozdzielności majątkowej między małżonkami.
Nie zawsze jednak w sytuacji wniesienia sprawy o separację sąd ją orzeknie. Jeżeli jeden z małżonków wnosi o orzeczenie separacji, a drugi żąda rozwodu, zaś sąd stwierdzi istnienie warunków do udzielenia rozwodu (całkowity i trwały rozkład pożycia) to orzeczony zostanie rozwód, a nie separacja. Oczywiście sytuacja odwrotna również jest możliwa.
Podsumowując w zdecydowanej większości przypadków (niestety) separacja to pierwszy krok do podjęcia decyzji o rozwodzie, chociaż zdarzają się też pary, które po takim doświadczeniu decydują się na ratowanie małżeństwa.
W razie jakichkolwiek pytań z zakresu czy to postępowania rozwodowego czy separacji zapraszam do kontaktu.